Op 11 juni 2024 werd het wetsvoorstel Wet basisverzekering arbeidsongeschiktheid zelfstandigen (Wet BAZ) ter internetconsultatie aangeboden, zodat onder andere burgers en bedrijven hun ideeën hierover kenbaar kunnen maken. Dit wetsvoorstel regelt een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen. Inmiddels is uit diverse reacties gebleken dat er vraagtekens zijn over het wetsvoorstel ten aanzien van de grondslag op basis waarvan de premie wordt geheven. Daarnaast is er ook kritiek op het draagvlak, de uitvoerbaarheid, de kwaliteit van het voorstel en de benodigde capaciteit die nodig is om het uit te voeren.

De meeste zelfstandigen hebben op dit moment geen arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV). Met het wetsvoorstel voor de Wet BAZ wil het kabinet daar verandering in brengen. Het wetsvoorstel zorgt ervoor dat elke zelfstandige tot de AOW-leeftijd verzekerd is tegen het risico van arbeidsongeschiktheid en het bijkomende inkomensverlies. De verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering beschermt niet alleen zelfstandigen tegen onverwachte kosten, maar de verzekeringsplicht voorkomt ook dat kosten en risico’s rond arbeidsongeschiktheid worden afgewenteld op de samenleving. Daarnaast verkleint deze verplichte verzekering de verschillen tussen zelfstandigen en werknemers en tussen zelfstandigen onderling.

In het wetsvoorstel kiest het kabinet voor een absoluut arbeidsongeschiktheidscriterium. Dat houdt in dat er wordt gekeken of de zelfstandige nog in staat is om met arbeid ten minste het wettelijk minimumloon per maand te verdienen. Dit criterium verschilt van het criterium dat geldt voor bijvoorbeeld de Wet WIA. Bij deze wet is immers sprake van relatief arbeidsongeschiktheidscriterium voor werknemers. Iemands procentuele verlies aan verdiencapaciteit is dan leidend bij het beantwoorden van de vraag of iemand arbeidsongeschikt is.

Op de internetconsultatie zijn 2.260 reacties binnengekomen. Het overgrote gedeelte individuele personen en bedrijven, maar ook het UWV en de Belastingdienst hebben gekeken naar bijvoorbeeld zaken zoals de uitvoerbaarheid. Uit hun uitvoeringstoets blijkt dat de Wet BAZ in de huidige vorm niet uitvoerbaar lijkt. Beide organisaties vinden het wetsvoorstel te complex. Bovendien hebben zij kritiek op de grondslag op basis waarvan de premie wordt geheven. De grondslag op basis waarvan de premie volgens het wetsvoorstel wordt geheven is namelijk de winst uit onderneming. Daarnaast bestaat er ook kritiek op de capaciteit die nodig is om het wetsvoorstel uit te voeren.

In een brief aan de Tweede Kamer schrijf minister Eddy van Hijum van Sociale Zaken en Werkgelegenheid dat hij het wetsvoorstel gaat aanpassen. Met de aanpassing wordt gevolg gegeven aan de verschillende reacties die op het wetsvoorstel zijn gekomen, vanuit de samenleving en van invoeringsinstanties zoals het UWV en de Belastingdienst. De minister verwacht het voorstel niet meer voor de zomer van 2025 in te kunnen dienen bij de Tweede Kamer.

Benieuwd wat de juristen van onze samenwerkingspartner Frontyr voor je relatie kunnen betekenen?
De juristen van onze samenwerkingspartner Frontyr ondersteunen je relatie graag bij hun vragen omtrent hun juridische vraagstukken. Neem contact met hen op via 085 – 773 26 66 of advies@frontyr.nl.